تصرف قره‌باغ و کوچ جمعی ارامنه: ابعاد و پیامدها
نویسنده: امین پرتو
حمله نظامی جمهوری آذربایجان به منطقه قره‌باغ که «جنگ سوم قره‌باغ» نام گرفت تنها یک روز به طول انجامید. نتیجه این حمله، تسلیم بدون قید و شرط نیروهای ارمنی مستقر در این منطقه، اعلام انحلال جمهوری خودخوانده آرتساخ پس از ۳۳ سال و اعاده کامل تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان بر خاک خود در این منطقه بود. بحران قره‌باغ که برای بیشتر از سه دهه برای حل‌وفصل آن و احقاق حقوق همه طرفین درگیر یعنی تمامیت ارضی مدنظر باکو و حقوق ارامنه ساکن قره‌باغ، محل بحثهای دیپلماتیک گسترده و بدون انتها بود، عاقبت با دو جنگ، یکی پر شدت در سال ۲۰۲۰ و دیگری کمشدت و کوتاه در سال ۲۰۲۳ به اتمام رسید. کوچ جمعی ارامنه از قره‌باغ به ارمنستان که طی آن بیشتر از یکصدهزار نفر از آنان از منطقه خارج شدند از تغییر بافت جمعیتی و حل مشکل قره‌باغ برای باکو به شیوه «ریشهای» حکایت داشت. در مقابل، تمایل باکو به اتصال خاک اصلی خود به منطقه نخجوان و سپس ترکیه، همچنان باقی مانده و احساس خطر از ناحیه وقوع جنگی جدید توسط علیاف، این بار به منظور تصرف استان سیونیک و ایجاد دالان زنگزور، کماکان نیرومند باقی مانده است.
ماه‌نگار دیده‌بان امنیت ملی شماره ۱۳۹
